Asystent rodziny to, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, osoba, która przydzielona jest rodzinie, gdy ta napotyka trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych. Pracuje bezpośrednio w miejscu zamieszkania klienta lub miejscu przez niego wskazanym, przyczyniając się do poprawy sytuacji problemowej. Praca asystenta rodziny dotyka takich obszarów wsparcia jak: opiekuńcze, mediacyjne, motywujące, wychowawcze, diagnostyczne, aktywizujące. Dzięki takiej współpracy, klient może zwiększyć swoją aktywność społeczną, być lepiej zmotywowanym do podejmowania działań zawodowych oraz wszystkich innych prowadzących do poprawy jego sytuacji życiowej własnej oraz rodziny.
Zadaniem asystenta rodziny jest m.in. ułatwianie rodzicom wypełnianie ról społecznych, doprowadzenie do osiągnięcia stabilizacji życiowej rodziny, a także zapobieganie sytuacjom, w których dzieci zostają umieszczone w rodzinie zastępczej lub placówce. W przypadku, gdy dzieci znajdują się już w pieczy zastępczej, zadaniem asystenta jest podejmowanie działań zmierzających do ich jak najszybszego powrotu do rodziny biologicznej.
Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
- opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikami socjalnymi Ośrodka Pomocy Społecznej;
- udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, a także w rozwiązywaniu problemów socjalnych oraz psychologicznych;
- pomoc w podniesieniu kwalifikacji zawodowych, a także w znalezieniu pracy;
- pomoc w wypełnianiu dokumentacji oraz w realizowaniu spraw urzędowych;
- udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
- wspieranie aktywności społecznej rodzin;
- motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
- udzielenie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
- podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
- realizacja zadań określonych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 roku o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”;
- współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny.
Asystent rodziny pomaga tylko w tym, co możliwe jest do osiągnięcia.