Zabytki

Zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami każda gmina ma obowiązek prowadzenia Gminnej Ewidencji Zabytków w formie kart adresowych. Gmina Woźniki posiada ewidencję założoną Zarzadzeniem KR.120.44.2013 Burmistrza Woźnik z dnia 11 kwietnia 2013 r.

W gminnej ewidencji zabytków znajdują się:

A) zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków Województwa Śląskiego, tzw. zabytki rejestrowe

B) inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków

C) stanowiska archeologiczne

D) inne zabytki nieruchome wyznaczone przez burmistrza w porozumieniu ze Śląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków

A) Na terenie gminy Woźniki znajduje się siedem obiektów o randzie zabytku rejestrowego. Podlegają one pełnej ochronie konserwatorskiej, co oznacza, że wszelkie prace przy nich wymagają uzyskania pozwolenia Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (delegatura w Częstochowie). Wpis do rejestru rodzi również pozytywne skutki prawne: ulgi podatkowe oraz możliwość ubiegania się o pomoc finansową na prace przy zabytku ze środków publicznych. Do zabytków rejestrowych w naszej gminie należą:

1. Kościół parafialny w zespole kościoła pw św. Jakuba Starszego – Lubsza, ul Lompy 76 (A/88)

2. Plebania w zespole kościoła pw św Jakuba Starszego – Lubsza, ul Lompy 76 (A/90)

3. Dawna szkoła ludowa – Lubsza, ul Lompy 83 (A/89)

4. Kościół ewangelicko – augsburski – Piasek, Plac Powstańców 9 (A/93)

5. Kościół pw. św. Katarzyny – Woźniki, Rynek 5 (A/98)

6. Kościół pw. św. Walentego – Woźniki, ul Tarnogórska (A/99)

7. Układ urbanistyczny miasta – Woźniki (A/272)

B) Obiekty znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków oznaczone są na rysunkach miejscowego planu zagopodarowania przestrzennego w tzw. strefach ochrony konserwatorskiej. Prace przy nich wymagają uzgodnienia z konserwatorem zabytków. W gminnej ewidencji zabytków do tej grupy obiektów należą:

1. Pałac w Czarnym Lesie

2. Park przy pałacu w Czarnym Lesie

3. Cmentarz rzymsko – katolicki w Lubszy

4. Plebania przy kościele ewangelicko – augsburskim w Piasku

5. Dawna szkoła ludowa w Piasku

6. Cmentarz ewangelicko – augsburski w Piasku

7. Ratusz w Woźnikach

8. Cmentarz rzymsko – katolicki w Woźnikach

C) Ochronie konserwatorskiej podlegają także stanowiska archeologiczne opisane w Archeologicznym Zdjęciu Polski. Odkryte grodzisko w Woźnikach objete jest dodatkowo wpisem do rejestru zabytków Województwa Śląskiego. Na terenie gminy znajduje się łącznie 39 stanowisk archeologicznych:

Woźniki: grodzisko (AZP 91-48/1/1), grobla (AZP 91-48/2/2), osady (AZP 91-48/3/3 i AZP 91-48/4/4) oraz pojedyncze stanowiska (AZP 91-48/6/5, AZP 91-48/7/6, AZP 91-48/9/7, AZP 91-48/10/8, AZP 91-48/11/9, AZP 91-48/12/10, AZP 91-48/13/11, AZP 91-48/14/12, AZP 91-48/16/22, AZP 91-48/16/1) oraz wyrobisko iłu przy cegielni w Woźnikach zawierające stanowisko paleontologiczne
Czarny Las: pojedyncze stanowiska archeologiczne (AZP 91-48/1/16, AZP 91-48/2/17, AZP 91-48/3/15)
Kamienica: stanowisko archeologiczne (AZP 90-47/1/2)
Kamieńskie Młyny: pojedyncze stanowiska archeologiczne (AZP 90-48/1/1, AZP 90-48/2/2, AZP 90-48/3/3, AZP 90-48/4/4, AZP 90-48/5/5, AZP 90-48/6/6, AZP 90-48/7/7, AZP 90-48/8/8)
Ligota Woźnicka: stanowisko archeologiczne (AZP 91-48/3/13), (AZP 91-47/1/9), (AZP 91-47/2/10), (AZP 91-48/4/23)
Lubsza: pojedyncze stanowiska archeologiczne (AZP 91-47/2/2, AZP 91-47/3/3, AZP 91-47/4/4, AZP 91-47/5/7)
Piasek: cmentarzysko (AZP 91-47/1/6) i osada (AZP 91-47/2/8)
Psary: grodzisko (AZP 91-47/1/1) i osada (AZP 91-47/2/5)

D) Poza wyżej wymienionymi obiektami gmina może we własnej ewidencji zabytków objąć ochroną (po wcześniejszym zinwentaryzowaniu i uzgodnieniu z konserwatorem zabytków) inne obiekty, które posiadają szczególną wartość historyczną lub naukową. Prace przy obiektach podlegają uzgodnieniom z wojewódzkim konserwatorem zabytków na etapie decyzji administracyjnyc przez urzędy wydające te decyzje. Od 2019 roku burmistrz ma obowiązek zawiadomić właściciela obiektu o zamiarze włączenia karty adresowej do gminnej ewidencji.

Babienica
Kaplica św. Stanisława – ul. Główna 55
Kapliczka – ul. Lubszecka 15

Dyrdy
Kaplica – ul. Piaskowa

Kamieńskie Młyny
Szkoła – ul. Szkolna 10

Ligota Woźnicka
Dawna szkoła – ul. K. Miarki 54

Lubsza
Brama główna w zespole kościoła pw. św. Jakuba Starszego – ul. Lompy 76
Nowa plebania w zespole kościoła pw. św. Jakuba Starszego – ul. Lompy 76
Kapliczka św. Jana Nepomucena - ul. Lompy 76
Kapliczka pw. św. Floriana – ul. Lompy 48
Szkoła – Lubsza, ul. Szkolna 1

Mzyki
Kaplica – ul. Słoneczna 42

Pakuły
Kaplica św. Jana Nepomucena – ul. Wolna (w lesie)

Psary
Kapliczka przydrożna – ul. Lompy 9
Kapliczka – ul. Powstańców

Woźniki
Kapliczka – Śliwa 1
Mur z bramą  w zespole kościoła św. Katarzyny - Rynek 5
Plebania w zespole kościoła św. Katarzyny – Rynek 5
Kapliczka św. Jana Nepomucena - Rynek 5
Kapliczka św. Floriana – ul. Florianek
Kaplica NMP ul. Koziegłowska
Kaplica Góra Oliwna –ul. Krakowska/Krzyżowa
Szkoła – ul. Powstańców 7
Dom – Rynek 6
Dom w zespole folwarcznym – ul. Solarnia 2
Dom - Chopina 2
Dom - Rynek 12
Dom - Rynek 8