Historia

Ślady osad w okolicy Woźnik sięgają czasów prehistorycznych. Podczas budowy Szkoły Podstawowej w Piasku w 1928 roku natrafiono na cmentarzysko kultury łużyckiej, a w 2000 roku podczas badań w pasie projektowanej autostrady A1 natrafiono w Ligocie Woźnickiej na ślady osadnictwa, sięgające czasów Imperium Rzymskiego. Według legendy na Górze Grojec, najwyższym wzniesieniu północnego Górnego Śląska, znajdującej się w okolicy Lubszy, istniał gród warowny pilnujący granicy śląsko - małopolskiej. U podnóża góry istniało miasto o zapomnianej już dziś nazwie (prawdopodobnie Lubsza lub Sulów). Dla tego miasta i grodu pracowały okoliczne wioski, jak: Woźniki, Psary, Babienica czy Kamienica. Po najeździe Mongołów, którzy w 1241 roku wysadzili w powietrze gród na Górze Grojec i zniszczyli miejscowości w jego okolicy, ocalała ludność przeniosła się do pobliskich Woźnik, które przejęły funkcję ośrodka administracyjnego.

Wioska Woźniki została wymieniona po raz pierwszy w dokumentach w 1206 roku. Około 1270 roku Woźniki otrzymały pierwsze prawa miejskie (targowe), są więc jednym z najstarszych miast górnośląskich. W 1454 roku pełnię praw miejskich nadał Woźnikom książę strzelecko – niemodliński Bernard. Pomimo swego peryferyjnego położenia, Woźniki rozwijały się prężnie, nie ustępując takim miastom jak Bytom czy Gliwice. Po wojnach śląskich i włączeniu miasta do Prus, Woźniki utraciły przejściowo prawa miejskie. Pomimo tego były ważną stacją celną na granicy prusko - rosyjskiej. W 1815 roku przez Woźniki przejeżdżał, w drodze na Kongres Wiedeński, car Rosji Aleksander. Dzięki staraniom burmistrza Juliusa Radlika miasto dekretem królewskim zostało w 1858 zrównane w prawach z innymi miastami Prus.

W XVI - XVIII w. był to teren silnie uprzemysłowiony (fryszerki i kuźnie), jednak już w XIX wieku produkty z okolicy Woźnik zaczęły przegrywać konkurencję z wyrobami rodzącego się przemysłu w okolicach Bytomia i Gliwic. W 1798 roku miasto prawie w całości uległo spaleniu, co znacznie ograniczyło jego możliwości rozwojowe. Okres silnej industrializacji miast górnośląskich ominął Woźniki, dzięki czemu zachowały one swój małomiasteczkowy charakter. Częstym gościem na polowaniach organizowanych przez księcia Henckel von Donnersmarck w podwoźnickich lasach, zajmujących ponad 50% powierzchni gminy, był cesarz Niemiec Wilhelm II. Swój nadgraniczny charakter miasto utraciło w 1922 roku, kiedy to zostało włączone wraz z Autonomicznym Województwem Śląskim do Polski.